Kadett i Astra. Historia 85 lat kompaktowych Opli

W 1936 r. Opel był pierwszym niemieckim producentem, który zaoferował przystępny cenowo, rodzinny samochód kompaktowy – był nim Kadett.

W latach tzw. niemieckiego cudu gospodarczego ("Wirtschaftswunder”) koncepcja segmentu samochodów kompaktowych rozwinęła się tak mocno, że firma Opel zbudowała w 1962 r. w Bochum w Niemczech zupełnie nową fabrykę, specjalnie dla Kadetta.

Drugim kluczem do sukcesu było wystrzeganie się spoczywania na laurach. Z każdą nową generacją pojawiały się kolejne innowacje, takie jak chłodzony wodą, czterocylindrowy silnik Kadetta A (1962), sensacyjnie aerodynamiczne nadwozie Kadetta E (1984) czy adaptacyjne oświetlenie przednie (AFL) Astry H (2004).

Teraz historia znów się powtarza. Wprowadzając w 2021 roku odważną i wyrazistą stylistycznie oraz wyposażoną w najnowocześniejszą technologię nową Astrę – także z napędem hybrydowym plug‑in – Opel rozpoczyna nową erę w klasie kompaktowej.

Kadett z 1936 r. z rewolucyjnym całostalowym nadwoziem samonośnym

Tradycja firmy Opel jako siły definiującej klasę kompaktową zaczęła się od oryginalnego Opla Kadetta z 1936 r. Po Oplu Olympii, pierwszym niemieckim samochodzie z całostalowym nadwoziem samonośnym, w modelu Kadett również zastosowano tę rewolucyjną technologię.

W porównaniu z klasycznym nadwoziem drewnianym osadzonym na ramie konstrukcja samonośna oferuje liczne zalety, takie jak mniejsza masa przekładająca się na lepsze osiągi i niższe zużycie paliwa, a także większe bezpieczeństwo dzięki stabilności przedziału pasażerskiego i niżej położonemu środkowi ciężkości.


1936–1940: Opel Kadett

Ten szybki, czteroosobowy samochód osiągał prędkość prawie 100 km/h i w niedługim czasie zyskał przychylność społeczeństwa. Zbierał także przychylne recenzje w prasie: „Od pierwszych jazd próbnych wiadomo było, że Kadett nie jest zwyczajnym pojazdem w swojej klasie cenowej” — napisała 5 grudnia 1936 r. niemiecka gazeta „Braunschweiger Tageszeitung”. Podwozie z niezależnym przednim zawieszeniem typu Dubonnet oraz tylna oś na resorach piórowych pochodziły z Opla Olympii, a czterocylindrowy bocznozaworowy silnik z żeliwa szarego zapożyczono z Opla P4. Zapewniał on moc 23 KM przy pojemności skokowej 1073 cm3. Na niską cenę samochodu w istotny sposób wpłynęło także odejście od systemu modułowego. Podobnie jak większa Olympia, którą Kadett przypominał z wyglądu, był to nowoczesny samochód. Wyróżniał się harmonijnymi proporcjami hatchbacka i zintegrowanymi reflektorami. W ramach faceliftingu w 1938 r. wprowadzono nową atrapę chłodnicy w stylu art deco. Dziś eksperci uznają ten model za generację przejściową.

Od Kadetta do Admirala

„Zwrotny, wszechstronny i posłuszny wszystkim poleceniom kierowcy, zupełnie jak kadet rozpoczynający karierę” — napisano o nowym Oplu w „Kölnische Zeitung” w 1936 r. Nazwa „Kadett” była tak samo nowa jak segment, do którego należał ten samochód. Kompaktowe Ople były oferowane pod tą nazwą przez ponad pół wieku, aż do debiutu pierwszej Astry w 1991 r. Firma wprowadziła jeszcze dwie linie modeli z nazwami nawiązującymi do stopni w niemieckiej marynarce. Były to Ople Admiral i Kapitän z 1937 i 1938 r.

Samonośne nadwozie i najnowocześniejsza technologia produkcji

Po Olympii, która była pierwszym niemieckim produkowanym seryjnie pojazdem z całostalowym nadwoziem samonośnym, również Kadett otrzymał taką konstrukcję. Miała ona wiele zalet w porównaniu z klasycznym nadwoziem drewnianym zbudowanym na ramie. Niższa masa przekładała się na poprawę właściwości jezdnych i zmniejszenie zużycia paliwa, a sztywniejszy przedział pasażerski i niżej położony środek ciężkości zwiększyły bezpieczeństwo. Samonośna konstrukcja umożliwiła wprowadzenie nowej, stosowanej do dziś metody produkcji: nadwozie i zespół napędowy (silnik, skrzynia biegów, osie) są łączone na linii produkcyjnej z pomocą podnośników hydraulicznych. Kadett był produkowany w Rüsselsheim. W 1936 r. firma Opel dysponowała najnowocześniejszą kuźnią matrycową i największą tłocznią nadwozi w Europie.

Zintegrowane z nadwoziem reflektory zamiast staromodnych, montowanych osobno lamp nadawały Kadettowi świeży wygląd. To właśnie Opel zapoczątkował popularność nowoczesnego wzornictwa samochodów w Europie. Jeszcze w latach 30. XX wieku, wkrótce po włączeniu firmy w struktury grupy General Motors, z inicjatywy głównego projektanta GM Harleya Earla w Rüsselsheim utworzono dział projektowania.

Dużo samochodu w przystępnej cenie: już w 1936 r. pierwszy Kadett charakteryzował się korzystnym stosunkiem ceny do wartości, demokratyzując atrybuty luksusu. Takie podejście stało się typowe dla marki Opel. Hydrauliczne hamulce wszystkich czterech kół, trójkątne uchylne okienka zapewniające wentylację bez przeciągów oraz dostępny od wewnątrz „pyłoszczelny” bagażnik były wówczas czymś nadzwyczajnym w tej kategorii samochodów. Kadett miał to wszystko w standardzie.

Był to pierwszy model Opla, w którym zastosowano opracowany wewnętrznie gaźnik dolnossący z tzw. zwężką Venturiego. W tym elemencie, którego nazwa pochodzi od nazwiska włoskiego fizyka Giovanniego Battisty Venturiego (1746-1822), paliwo miesza się z powietrzem przed zaworem przepustnicy. Zwężka Venturiego to rurka o gładkich ściankach z wewnętrznym przewężeniem. Kiedy przepływające przez nią powietrze dociera do przewężenia, musi w tym miejscu przyspieszyć. W rezultacie powstaje podciśnienie (tak jak na górnej powierzchni skrzydła w samolocie). W punkcie przewężenia podawana jest benzyna. Paliwo zostaje zassane przez podciśnienie i przechodzi do dalszej części układu.

W skrócie

Seria: Pierwsza generacja Opla Kadetta

Okres produkcji: 1936-1940

Liczba: 107 608

Wersje nadwozia: Dwudrzwiowy sedan, czterodrzwiowy sedan, dwudrzwiowy kabriolet

Silnik: Benzynowy: 1.1 / 23 KM

Nadwozie/podwozie

Konstrukcja nadwozia/podwozia: Całostalowe, samonośne

Zawieszenie przednie: Oś sztywna, kuta

Zawieszenie przednie/amortyzatory: Sprężyny typu Dubonnet/amortyzatory

Zawieszenie tylne: Oś sztywna z mechanizmem różnicowym

Zawieszenie tylne/amortyzatory: Półeliptyczne resory piórowe, amortyzatory hydrauliczne; „Normal-Limousine” (sedan) od 1937 r.: półeliptyczne resory piórowe, amortyzatory

Układ kierowniczy, typ: Przekładnia ślimakowa

Koła, typ: Stalowe obręcze kół

Opony (wersja podstawowa): 4,50 x 16

Wymiary / masa

Długość/szerokość/wysokość (mm) (sedan): 3810 x 1375 x 1455

„Special-Limousine” (od 1937 r.): 3840 x 1375 x 1535

„Normal-Limousine” (od 1937 r.): 3710 x 1375 x 1455

Rozstaw osi (mm) (sedan): 2337

Rozstaw kół przód/tył (mm): 1075/1168

Masa pojazdu gotowego do jazdy (kg): 757

Generacje powojenne: od Kadetta A do najnowszej Astry

1962-1965: Opel Kadett A – owoc cudu gospodarczego

Pojemny bagażnik i dużo miejsca dla czterech osób, a ponadto nowy, dynamiczny silnik i niskie koszty utrzymania sprawiły, że Kadett A odniósł wielki sukces, a firma Opel wyprodukowała w latach 1962-1965 prawie 650 000 egzemplarzy tego modelu. Dwudrzwiowe nadwozie typu notchback prezentowało się profesjonalnie i nowocześnie. Linia boczna przebiegała nisko, a zapewniające dobrą widoczność panoramiczne okna i biegnąca wzdłuż boku listwa dekoracyjna podkreślały wydłużoną sylwetkę. Przednie błotniki otaczały reflektory, a kształt tylnych przypominał płetwy. Właściciele tradycyjnych małych samochodów byli pod wrażeniem przestronnego wnętrza. Bagażnik był naprawdę pojemny, a korek zbiornika paliwa znajdował się na zewnątrz! „Opel Kadett, w skrócie O.K.” — napisali specjaliści do spraw reklamy firmy Opel, nie mogąc powstrzymać się od drobnej złośliwości pod adresem konkurencji z Wolfsburga. Hasło „Nigdy nie poczujesz zapachu benzyny w bagażniku” było oczywistą aluzją. Nowoczesny, umieszczony z przodu silnik chłodzony cieczą to kolejna duża przewaga konstrukcyjna Kadetta nad Garbusem. Czterocylindrowa jednostka o pojemności 993 cm3 osiągała moc 40 KM, a od marca 1963 r. była także stosowana w nowym Oplu Kadett Caravan.

1965-1973: Opel Kadett B – „Das Auto”

Powiedziawszy A, trzeba było powiedzieć i B, więc w 1965 r. nowa seria zastąpiła pierwszy model. Mierzyła ponad 4 metry, a zatem była sporo dłuższa od poprzedniej. Jeżeli chodzi o sylwetkę, projektanci inspirowali się pomysłami kolegów zza oceanu. Spłaszczony i łagodnie opadający tył nawiązywał do popularnych w USA nadwozi typu fastback. W 1966 r. „Automobil Illustrierte” obiecywał: „Doświadczysz mocy i szybkości, zanim jeszcze usłyszysz silnik”. Przybyło nie tylko centymetrów, ale i koni mechanicznych. Inżynierowie firmy Opel zwiększyli średnicę cylindra w czterocylindrowym silniku o 3 mm. Podstawowa jednostka o pojemności 1078 cm3 osiągała moc 45 KM. Dostępny był także silnik 1.1 S o wyższym stopniu sprężania i mocy 55 KM.

Ten model Kadetta szybko odniósł sukces, a od września 1965 r. do lipca 1973 r. wyprodukowano ponad 2,6 mln sztuk. Jego powodzenie nie ograniczało się jednak tylko do kraju produkcji. W 1966 r. eksport przekroczył 50% – Kadetta można było kupić w 120 krajach świata.

1973-1979: Opel Kadett C – sportowiec

Kadett C miał wiele twarzy: uniwersalny samochód rodzinny, elegancki drugi samochód z praktyczną tylną klapą lub wyczynowe sportowe coupé w barwach wojennych. W latach 1973-1979 wyprodukowano ich aż 1,7 mln. Kadett C z napędem na tylną oś zadebiutował w sierpniu 1973 r. Wyróżniał się oszczędnie zaprojektowaną sylwetką i dwuwahaczowym zawieszeniem przedniej osi. Charakterystyczne cechy jego stylistyki to płaska osłona chłodnicy, pokrywa silnika z przetłoczeniem będącym znakiem rozpoznawczym marki oraz pas przedni w formie spoilera. „Kadetta nie tylko wyjątkowo dobrze się prowadzi — został też precyzyjnie zaprojektowany i starannie wykonany. Jest niewymagający w utrzymaniu, łatwy w naprawie i ekonomiczny w eksploatacji” – zachwalali specjaliści testujący samochody w numerze 20/73 magazynu „auto motor und sport”. Potężna wersja GT/E zadebiutowała w 1975 r. na IAA we Frankfurcie. Silnik o pojemności 1,9 litra z wtryskiem Bosch L‑Jetronic rozwijał moc 105 KM i rozpędzał ważącego zaledwie 900 kg Kadetta do prędkości 184 km/h.

1979-1984: Opel Kadett D – samochód z napędem na przednią oś

Czwarta generacja powojennego Kadetta wprowadziła firmę Opel w nową epokę w klasie kompaktowej. Pierwszy model Opla z napędem na przednią oś zadebiutował na Międzynarodowym Salonie Motoryzacyjnym we Frankfurcie w 1979 r. jako nowocześnie wyglądający Kadett D. Jego nadwozie prezentowało się naprawdę atrakcyjnie. Chociaż nowy model był o 126 mm krótszy od poprzednika i mierzył 3998 mm, jego wnętrze było dłuższe i znacznie obszerniejsze niż u wielu konkurentów. Z tradycji wyłamywały się nie tylko układ napędowy i podwozie z tylną belką skrętną: Kadett został też wyposażony w nowy silnik 1.3 OHC, osiągający moc 60 lub 75 KM. Rewolucyjna była także oferta wariantów nadwozia. Oprócz obszernego kombi o pojemności bagażnika wynoszącej aż 1425 litrów, dostępne były tylko fastbacki z mocno pochyloną tylną szybą. W styczniu 1983 r. nadszedł czas na sportowego Kadetta GTE, który dzięki czterocylindrowemu silnikowi 1.8 o mocy 115 KM rozwijał prędkość 187 km/h. Do innych modyfikacji technicznych zaliczały się: niższe i bardziej zwarte podwozie, nowe tłumiki drgań układu kierowniczego oraz wewnętrznie wentylowane przednie tarcze hamulcowe. W sumie w latach 1979-1984 wyprodukowano 2,1 miliona samochodów Opel Kadett D.

1984-1991: Opel Kadett E – aerodynamiczny mistrz świata

Drugi Kadett z napędem na przednią oś, produkowany w latach 1984-1991, uzyskał tytuł „Samochodu Roku 1984” i okazał się absolutnym zwycięzcą. Liczbą 3 779 289 sprzedanych egzemplarzy ustanowił w swoim czasie rekord wśród modeli marki Opel i był prawdziwym mistrzem świata pod względem właściwości aerodynamicznych. W 1984 r. inżynierowie firmy Opel trafili w dziesiątkę. Oparty na konstrukcji swoich poprzedników, ale z całkowicie nową stylistyką nadwozia typu hatchback, Kadett E miał przed sobą świetlaną przyszłość. Kadett D ze współczynnikiem oporu aerodynamicznego równym 0,39 był najlepszy w swojej klasie, ale wynik ten bladł w porównaniu z wartością, jaką uzyskał jego następca. Po 1200 godzinach testów w tunelu aerodynamicznym model E osiągnął fenomenalny wynik 0,32. Wersja sportowa GSi ze współczynnikiem oporu powietrza 0,30 i czołową powierzchnią oporu aerodynamicznego 0,57 m2 stała się najbardziej aerodynamicznym hatchbackiem na świecie. Klienci szybko przekonali się do sylwetki samochodu. Już po kilku miesiącach nowy model okazał się wielkim sukcesem. Rok 1987 zaowocował zarejestrowaniem 625 000 nowych Kadettów E w całej Europie. Do tego czasu wersja kombi wspięła się już na szczyt w swojej klasie. Od jesieni 1985 r. wariant notchback znów był w ofercie, po raz pierwszy od czasów Kadetta C, a sportowa odmiana GSi nie miała równych sobie rywali. Pojawienie się w 1987 r. legendarnego 16-cylindrowego silnika zostawiło konkurencję daleko w tyle.

1991-1997: Opel Astra F – bestseller

W latach 1991-1997 wyprodukowano około 4,13 mln egzemplarzy Astry F, co sprawiło, że był to najlepiej sprzedający się model w dotychczasowej historii firmy Opel. Prace rozwojowe skoncentrowały się na połączeniu nowoczesnej stylistyki z przestronnym wnętrzem, większą wygodą i naciskiem na ochronę środowiska.

Następca Kadetta przejął nazwę po swojej brytyjskiej siostrze (czwarta generacja Kadetta była od 1980 r. sprzedawana w Wielkiej Brytanii jako Vauxhall Astra). Wprowadzając nowy model, firma Opel — na niespotykaną dotąd skalę — skupiła się również na bezpieczeństwie. Wszystkie Astry były oferowane z aktywnym systemem pasów bezpieczeństwa z napinaczami (z przodu) i regulowaną wysokością, siedziskami foteli zapobiegającymi wysunięciu się spod pasów bezpieczeństwa oraz ochroną boczną w postaci podwójnych stalowych wzmocnień rurowych we wszystkich drzwiach. Po raz pierwszy też wszystkie silniki wyposażono w katalizatory.

1998-2004: Opel Astra G – samochód wszechstronny

Wiosną 1998 r. Astra z nadwoziem utrzymanym w stylistyce coupé była dostępna od początku jako trzy- i pięciodrzwiowy hatchback oraz kombi. Później wprowadzono także nadwozia typu sedan, coupé i kabriolet. Idąca z duchem czasu niezależna stylistyka, dynamiczna konstrukcja podwozia i technologia zespołu napędowego oraz prawie dwukrotnie wyższa sztywność na zginanie i skręcanie w porównaniu z poprzedniczką to tylko niektóre cechy wyróżniające zupełnie nową Astrę drugiej generacji. W pełni ocynkowane nadwozie sprawiło, że samochód długo utrzymywał swoją wartość. Bezpieczeństwo aktywne wzmocniono zwiększeniem o 30 procent jasności przezroczystych reflektorów halogenowych z żarówkami H7, całkowicie przeprojektowano też podwozie z systemem DSA. Zapewniało ono komfort, zwrotność i bezpieczeństwo prowadzenia nawet przy pełnym obciążeniu. Rozstaw osi wydłużono o około 10 cm, co pozwoliło na powiększenie wnętrza, w szczególności w okolicy kolan pasażerów tylnych siedzeń. Objętość bagażnika wynosiła 370 litrów.

2004-2009: Opel Astra H – potęga klasy kompaktowej

Dwanaście silników osiągających od 90 do 240 KM oraz siedem wariantów nadwozia dawało tak wyjątkowo duży wybór wersji Astry H, że sprzedano ich ponad 2,7 mln egzemplarzy. Kiedy uruchomiono produkcję w marcu 2004 r., trzecia generacja Opla Astra mogła poszczycić się nowatorską stylistyką, wysoką dynamiką jazdy oraz mnóstwem nowinek technicznych, dzięki czemu bez trudu wygrywała testy porównawcze w specjalistycznych publikacjach motoryzacyjnych. Technologiczne wyróżniki Astry to adaptacyjny system podwozia IDSPlus z elektronicznie sterowanym systemem tłumienia (CDC), do tej pory oferowanym tylko w samochodach luksusowych oraz sportowych, a także reflektory adaptacyjne (AFL) z funkcją dynamicznego oświetlania zakrętów (DCL). Astra H wyróżniała się też wysokim poziomem bezpieczeństwa. Bestsellerowy samochód został uznany za jeden z najbezpieczniejszych sedanów w klasie kompaktowej.

2009-2015: Opel Astra J – stylowe dzieło

Opel Astra J – połączenie artystycznej wrażliwości z niemiecką precyzją – nie tylko odzwierciedlał nową filozofię stylistyczną firmy, lecz także wspomagał kierowcę licznymi rozwiązaniami technicznymi, które znacznie przyczyniły się do sukcesu Insignii, bestsellera klasy średniej. System kamer Opel Eye rozpoznawał znaki drogowe, informując kierowcę o ograniczeniach prędkości i zakazach wyprzedzania. Ostrzegał także przed niekontrolowanym opuszczeniem pasa ruchu. Dzięki reflektorom adaptacyjnym z systemem AFL+ Astra mogła doświetlać drogę na zakręcie, a w razie potrzeby także automatycznie przełączyć światła z drogowych na mijania lub odwrotnie. Nowe podwozie z opcjonalnym zawieszeniem adaptacyjnym FlexRide pozwalało w pełni wykorzystać dynamiczne możliwości Astry J. Nowa konstrukcja tylnej osi z drążkiem Watta gwarantowała przyjemność z jazdy, lepsze prowadzenie, stabilność oraz maksymalny komfort. Kierowcy Astry otrzymali także nowe przednie fotele, opracowane zgodnie z najnowszymi ustaleniami w zakresie bezpieczeństwa i ergonomii oraz opatrzone certyfikatem niezależnej organizacji ekspertów w dziedzinie medycyny i profilaktyki chorób kręgosłupa AGR (Aktion Gesunder Rücken e.V./„Akcja na rzecz Zdrowych Pleców”).

2015-2021: Opel Astra K – Samochód Roku 2016

Nowy Opel Astra — lżejszy nawet o 200 kg, przestronniejszy w środku mimo krótszego nadwozia i bardziej oszczędny dzięki zastosowaniu wyłącznie silników nowej generacji – to jakościowy skok w rozwoju aut kompaktowych, nagrodzony tytułem Samochodu Roku 2016. Tak jak poprzednio kompaktowy Opel jest oferowany w wersji hatchback i jako przestronne kombi Sport Tourer.

Kontynuując tradycję zapoczątkowaną przez Astrę G, nowa Astra K także wyróżnia się technologią oświetlenia. Jest pierwszym samochodem z segmentu kompaktowego, w którym zastosowano adaptacyjne matrycowe reflektory IntelliLux LED, zarezerwowane dotychczas dla luksusowych i prestiżowych modeli klasy premium. Kierowcę wspomagają systemy nowej generacji, takie jak rozpoznawanie znaków drogowych, asystent pasa ruchu z ostrzeżeniem przed niesygnalizowaną zmianą pasa ruchu, a także monitorowanie odległości od poprzedzającego pojazdu z alarmem kolizyjnym i funkcją hamowania przedkolizyjnego. Ponadto w nowej Astrze K jak zwykle zadbano o dobre samopoczucie podróżujących nią osób, które zasiadają w nowo zaprojektowanych, ergonomicznych fotelach z certyfikatem AGR. Co więcej, nowe przednie fotele mogą być wzbogacone o system wentylacji i funkcję masażu!

Od 2021 r.: Opel Astra L – zelektryfikowana nowość

Premierą zupełnie nowej Astry niemiecki producent otwiera kolejny rozdział swojej historii: po raz pierwszy model klasy kompaktowej jest dostępny w wersji z napędem elektrycznym. Firma Opel zaoferuje nową Astrę jako hybrydę plug‑in w dwóch wersjach różniących się osiągami. Ponadto dostępne są wersje z oszczędnymi silnikami benzynowymi i wysokoprężnymi oraz zoptymalizowaną pod względem tarcia sześciobiegową przekładnią manualną lub ośmiobiegową skrzynią automatyczną. Nowy Opel Astra jest również deklaracją założeń stylistycznych niemieckiego producenta: jeszcze dynamiczniejsza sylwetka, ścięte, muskularne powierzchnie pozbawione zbędnych ozdób oraz nowe oblicze marki, czyli Opel Vizor. Wraz z kolejną generacją klasy kompaktowej firma Opel pokazuje, że Astra jest gotowa do zdefiniowania nowej epoki.